ความหมายของ DAO
DAO หรือ Decentralized Autonomous Organization คือรูปแบบองค์กรใหม่ที่ไม่มีศูนย์กลางในการบริหารจัดการ แตกต่างจากองค์กรทั่วไปที่มีผู้บริหารหรือคณะกรรมการคอยตัดสินใจ ทว่า DAO ใช้เทคโนโลยีบล็อกเชนและสัญญาอัจฉริยะ (Smart Contract) เข้ามากำหนดกติกาและกระบวนการดำเนินงานขององค์กรอย่างอัตโนมัติ
สมาชิกในระบบสามารถมีส่วนร่วมในการเสนอไอเดียและโหวตตัดสินใจเรื่องสำคัญขององค์กร โดยไม่จำเป็นต้องมีตัวกลางหรือผู้ควบคุม ซึ่งช่วยเพิ่มความโปร่งใส ความยุติธรรม และลดโอกาสเกิดการทุจริตในกระบวนการตัดสินใจ
ทำไม DAO จึงน่าจับตามอง
หนึ่งในเหตุผลที่ DAO กลายเป็นที่จับตามองทั่วโลกคือความสามารถในการสร้างระบบที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ และเป็นธรรม ทุกการตัดสินใจของ DAO จะถูกบันทึกไว้บนเครือข่ายบล็อกเชนอย่างถาวรและไม่สามารถแก้ไขย้อนหลังได้
ทำให้สมาชิกมั่นใจว่าทุกกระบวนการเกิดขึ้นตามกติกาที่ตกลงกันไว้ตั้งแต่ต้น นอกจากนี้ DAO ยังลดความเสี่ยงที่เกิดจากการรวมศูนย์อำนาจ และเปิดโอกาสให้คนทั่วไปจากทั่วโลกสามารถเข้ามามีส่วนร่วมได้อย่างเท่าเทียม ผ่านการถือโทเคนที่ใช้ในการโหวตหรือลงคะแนนเสียงในแต่ละข้อเสนอที่เกิดขึ้น
กลไกการทำงานของ DAO
DAO ทำงานผ่านระบบ Smart Contract ที่ถูกออกแบบไว้ตั้งแต่เริ่มต้น โดยมีการแจกจ่ายโทเคนสำหรับการมีส่วนร่วมในระบบให้กับผู้ถือหรือผู้สนับสนุน ซึ่งจะใช้เป็นสิทธิในการโหวตหรือแสดงความคิดเห็นในข้อเสนอที่ถูกยื่นเข้ามา
การดำเนินงานจึงไม่ขึ้นอยู่กับบุคคลใดบุคคลหนึ่ง แต่ขึ้นอยู่กับเสียงส่วนใหญ่ของสมาชิก และ Smart Contract จะดำเนินการตามที่ตกลงไว้ทันทีเมื่อข้อเสนอใดได้รับเสียงเห็นชอบเกินกว่าที่ระบบกำหนด
ตัวอย่าง DAO ที่ประสบความสำเร็จ
ตัวอย่างของ DAO ที่ได้รับความสนใจในระดับโลก เช่น MakerDAO ที่เป็นผู้อยู่เบื้องหลังเหรียญ Stablecoin ชื่อ DAI ซึ่งมีบทบาทสำคัญในโลกของการเงินแบบไร้ศูนย์กลาง(DeFi) หรือ Uniswap DAO ที่เปิดให้ผู้ถือโทเคน UNI
สามารถโหวตตัดสินใจเกี่ยวกับการพัฒนาแพลตฟอร์มแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ดิจิทัล และ ConstitutionDAO ที่เคยระดมทุนจากสาธารณชนเพื่อเข้าร่วมการประมูลรัฐธรรมนูญฉบับดั้งเดิมของสหรัฐอเมริกา ถือเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงพลังของ DAO ในการรวมผู้คนที่มีเป้าหมายเดียวกันจากทั่วโลก
ข้อดีและความท้าทายของ DAO
อย่างไรก็ตาม DAO ก็มีทั้งข้อดีและข้อควรระวัง ข้อดีที่เห็นได้ชัดคือการกระจายอำนาจการตัดสินใจ ลดความเสี่ยงจากการรวมศูนย์ เพิ่มความโปร่งใส และสร้างความเชื่อถือให้กับผู้มีส่วนร่วม ขณะที่ความท้าทายสำคัญคือการออกแบบระบบให้รัดกุมและปลอดภัย
เนื่องจาก Smart Contract คือหัวใจสำคัญของ DAO หากมีจุดบกพร่องก็อาจเกิดปัญหาตามมาได้ อีกทั้งในหลายประเทศยังไม่มีกรอบกฎหมายรองรับ DAO อย่างชัดเจน ซึ่งอาจกลายเป็นอุปสรรคต่อการขยายตัวของโมเดลองค์กรลักษณะนี้ในระยะยาว
บทสรุป
DAO จึงเป็นแนวคิดขององค์กรแห่งอนาคตที่สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในการบริหารจัดการองค์กร ด้วยการใช้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือขับเคลื่อนความร่วมมือและความโปร่งใส
แม้จะยังมีความท้าทายอยู่มาก แต่แนวโน้มการเติบโตของ DAO ยังคงได้รับความสนใจอย่างต่อเนื่องจากนักลงทุน นักพัฒนา และผู้เชี่ยวชาญในโลกของ Web3 และบล็อกเชนทั่วโลก
แนะนำ: Staking คืออะไร? เข้าใจง่ายใน 5 นาทีสำหรับมือใหม่คริปโต
Source
https://www.investopedia.com/tech/what-dao/
https://en.wikipedia.org/wiki/Decentralized_autonomous_organization